Diş dolguları; ürümüş diş yapısının temizlenmesi ve içerisinin özel dolgu malzemesi ile doldurulması işlemidir. Dişlerin arasında yemek artıklarının kalması ve yeterli olarak temizlenememesi sonucunda meydana gelen bakteriler zaman içerisinde diş yüzeyinde birikerek diş çürüklerine sebep olmaktadır. Yetersiz ağız bakımı ve temizliği sonucunda oluşan diş çürükleri, dolgu tedavisi sayesinde erkenden müdahale edilebilmekte ve diş yapısının en az şekilde deforme olmasını sağlamaktadır. Çürümekte olan ve yapısı bozulmuş olan diş, ilerleyen süreçte işlevlerini yerine getirememektedir.
Dolgu Çeşitleri Nelerdir?
Amalgam Dolgu:
Amalgam diğer adıyla gümüş olarak da bilinen dolgular; cıvanın herhangi bir başka metal ile birleşimidir. Hemen hemen demir haricindeki tüm metaller cıva ile birleşerek amalgamı oluşturabilirler. Bu oluşumun %40 ila %50’sini oluşturan cıva maddesi, metal maddelerini birbirine bağlayarak; çok dayanıklı bir dolgu malzemesinin oluşmasına olanak sağlar.
Amalgam Dolgu Hangi Durumlarda Uygulanır?
Aşırı çiğneme kuvvetleri gelebilecek bölgelerde, büyük çürüklü arka dişlerde,
Aşırı ve derin çürük (doku kaybı olan) dişlerde,
Tükürük kontrolünün güç olduğu hastalarda,
Cıva ve metal alerjisi olmayan hastalarda.
Hasta, amalgam dolgu yaptırdıktan sonra nelere dikkat etmelidir?
• İşlemin yapıldığı bölgenin en az 1 saat kullanılmaması gerekmektedir.
• İşlem yapıldıktan sonraki ilk 24 saat içerisinde sert gıdaların tüketilmesi kesinlikle yasaktır.
• İşlem üzerinden 24 saat geçtikten sonra, hastaya yapılacak polisaj işlemi için ikinci bir seansın oluşturulması gerekir. Böylelikle ilgili bölgenin kullanım sonrasındaki anatomik ve fonksiyonel kullanımı değerlendirilerek, restorasyona gerek duyulup duyulmadığının kararı verilir.
• İşlem sonrasında kısa bir süre sıcak ve soğuk hassasiyeti oluşabilir; fakat zamanla kaybolacaktır.
Kompozit Dolgu :
Dişler, çeşitli sebeplere bağlı olarak zaman içerisinde aşınır. Çürük, çatlak ya da kırık oluşur. Bu tip sebeplerle hasar gören dişleri onarmak için dolgu işlemi uygulanır. Kompozit dolgu ise en sık kullanılan dolgu çeşidi olarak öne çıkar. Dişe uygulanmadan önce hamur formunda olan kompozit dolgu, uygulamadan sonra özel ışıklar yardımıyla sertleştirilir. Kompozit dolgu, diş renginde olduğu için estetik olarak güzel görünür ve diş bütünlüğünü korur. Kompozit dolgu, diş tonuna göre üretilir.
Kompozit Dolgu Kimlere Yapılır?
Çürük diş tedavileri sonucu oluşan boşlukların doldurulması
Ön dişlerde bulunan kırık veya çatlak dişlerin onarması
Renk kaybına uğramış dişlerin görünümünü iyileştirilmesi
Dişlerin arasında bulunan boşlukları kapatılması
Ortodontik tedavilerde braketlerin yapıştırılması
Dişlerin daha uzun görünmesini sağlamak
Mevcut diş görünümünün değiştirilmesi
Farklı dolgu türlerine estetik bir alternatif olarak
Kompozit Dolgu Tedavisi Yapılmış Diş Nasıl Kullanılmalı?
Aşırı sıcak ve aşırı soğuk yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalıdır.
Sert kabuklu yiyeceklerin dikkatli bir şekilde tüketilmesi gerekmektedir.
Ağız bakımı aksatılmamalı ve ağızda bakteri oluşumunun maksimum derecede önüne geçilmelidir.
Asit içerikli ürünlerden kaçınılmalıdır.
Diş gıcırdatma, diş sıkma ya da tırnak yeme sorunu olan kişilerin, ilgili sorunları tedavi ettirmesi gerekmektedir.
İnley-Onley Porselen Dolgu
Inley – onley porselen dolgular, ileri seviyedeki diş çürüklerinde alternatif tedavi yöntemi olarak kullanılır. Laboratuvar ortamında özel olarak üretilen inlay onley porselen dolgular çürükleri arındırılmış bölgeye uygulanır, anatomik olarak diş yapısıyla mükemmele yakın bir uyum sağlar. Standart dolgular küçük hasarlarda tercih edilir, ancak büyük hasarlı dişlerde yetersiz kalırlar.
Diş kaybını önlemek ve diş dokusunu korumak için inley-onley dolgular daha uygundur. Hem estetik olarak hem de dişin fonksiyonunu koruması açısından tercih edilir.Eğer dişin yalnızca bir yüzeyi zarar görmüşse inley dolgu tercih edilir, dişteki boşluk tamamen örtülerek diş yapısı güçlendirilir. Dişte gem üstte hem de yanlarda hasar varsa bu durumda onley dolgu kullanılır. Hem boşluklar kapatılır hem de diş yapısı güçlendirilir.
İnley onley porselen dolgular nasıl yerleştirilir?
Inley - onley porselen dolgu kron kaplama işlemi ile benzerdir, ancak kron kaplamadaki gibi diş yapısının şekillendirilmesine gerek kalmaz. Öncelikle hastanın ağız ve diş muayenesi yapılır, çürük tespit edilen dişlerin çevresi uyuşturularak çürük alanlar temizlenir, ardından diş yüzeyinde oluşan boşlukların teknolojik araçlarla modeli alınarak laboratuvarda inley veya onley porselen dolgusu hazırlanır. Dolguların üretimi tamamlanana kadar hastalara geçici dolgu yapılır, sonrasında hastaya inley ya da onley porselen dolgu uygulanır. Inley – onley porselen dolguda doğal diş yapısının korunması ve estetik görünümün sağlanması önemlidir.
Inley - onley dolgunun avantajları nelerdir?
Inley onley dolgular laboratuvar ortamında özel olarak üretilir, dişlerinizle uyumludur.
Renklenme ihtimali çok düşük seviyededir, uzun yıllar kullanılabilir.
Uygulama sırasında yalnızca dişin zarar gören kısmında işlem yapılır, sağlam diş dokusu korunur.
Dişinize tamamen uyum sağlayan porselen dolgular yemek kaçma ihtimalini en aza indiri, bunun sonucu olarak çürük riskleri ortadan kaldırılır.
Sıradan dolgularda ulaşılması güç alanlara inley -onley porselen dolguda kolaylıkla ulaşılır, hasarlı bölgelerde etkili sonuç elde edilir.
Inley - onley dolgular dayanıklı yapıdadır, uzun yıllar güçlü yapılarını korurlar.
Altın Dolgu
Altın dolgular laboratuarda sipariş üzerine yapılır ve yerine yapıştırılarak uygulanır. Altın inleyler, dişeti hastalıklarına karşı iyi toleransa sahiptir ve 20 yıldan fazla süre ile kullanılabilirler. Bu nedenlerden dolayı, birçok otorite, altını en iyi dolgu malzemesi olarak düşünmektedir. Bununla beraber, en pahalı seçimdir ve birden fazla seansta uygulanır.
Avantajları
• Altın paslanmaz.
• Bazı insanlar altın rengini amalgamın gümüş rengine tercih ederler.
• Altın dolgular çiğneme kuvvetine dayanacak kadar dayanıklılardır.
Cam İyonomer
Geleneksel dolguda materyal parlak ışık kullanılmadan sertleşir. Modifiye kompozit veya karma kompozit cam iyonomer dolgular geleneksel dolgulardan daha sağlamdır. Materyali sertleştirmek için halojen veya led mavi bir ışık kullanılabilir.
Genelde ön dişlerdeki dolgularda veya köklerde kullanılır. Dolgu malzemesi olarak cam iyonomer diş eti altına inen çürük dişlerde kullanılır. Süt dişlerinde ve diğer dolgularda alt yapı malzemesi olarak da kullanılır.
Avantajları
• Cam iyonomer diş rengine uymasına rağmen, kompozit dolgular kadar başarılı değildir. Modifiye reçine cam iyonomer, geleneksel cam iyonomerden daha iyi bir renge sahiptir.
• Bazı durumlarda çürüğün tamamının temizlenmesi gerekmez. Bu sebeple dolgunun çocuklarda kullanımı daha rahattır.
• Cam iyonomerler florid salgılayarak dişi çürümeden korurlar.
• Cam iyonomer dişe kenetlenir. Bu da sızıntıyı engelleyerek çürük ihtimalini azaltır.